2021-10-07
Co wpływa na poczucie własnej wartości?
Jak rozpoznać osobę z wysokim poczuciem własnej wartości?
Poczucie własnej wartości wyraża się w stosunku do samego siebie, w sposobie funkcjonowania w relacjach interpersonalnych, w podejmowanych działaniach, reakcjach, zachowaniach, w sposobie funkcjonowania w sytuacjach trudnych.
Przykładowy test, który pomoże Wam zorientować się w sferach, w których przejawia się Wasze poczucie własnej wartości, znajdziecie w książce: Jak zbudować poczucie własnej wartości, D. Gromnicka, wydawnictwo Edgard.
Zamieszczam tabelę z tej książki:
Badanie poczucia własnej wartości.
Zastanów się nad poniższymi stwierdzeniami. Określ, w jakim stopniu odnajdujesz się w nich i udaje ci się realizować ich sens w aktualnym życiu. Weź pod uwagę swoje uczucia, możliwości i pragnienia.
STOSUNEK DO SAMEGO SIEBIE |
|
Zauważam swoje potrzeby i potrafię o nie zadbać. |
1 2 3 4 |
Przyznaję się do błędów. Akceptuję to, że czasami je popełniam. Oceniam błąd, a nie siebie. |
1 2 3 4 |
Jestem pewien tego, co myślę, potrafię przedstawić swoje zdanie, obronić i zweryfikować. Zmieniam je wtedy, gdy jestem przekonany i pewny, że tego chcę. |
1 2 3 4 |
Podejmuję decyzje we własnych sprawach, nie przerzucam odpowiedzialności za siebie na innych. |
1 2 3 4 |
Znam swoje zalety i wady. Biorę pod uwagę swoje możliwości i ograniczenia, kiedy coś planuję. Stawiam sobie realne cele i wymagania. |
1 2 3 4 |
Nie skupiam się przesadnie na swoich słabościach i porażkach. Wyciągam z nich konstruktywne wnioski. |
1 2 3 4 |
Jestem do siebie pozytywnie nastawiony. Moja osoba wzbudza we mnie sympatię, miłość, wyrozumiałość. |
1 2 3 4 |
Szanuję siebie i akceptuję. |
1 2 3 4 |
Potrafię cieszyć się ze swoich sukcesów. Zauważam je, doceniam siebie. |
1 2 3 4 |
Dbam o swoją kondycję fizyczną i psychiczną, nie szkodzę sobie poprzez destrukcyjne zachowania lub relacje. |
1 2 3 4 |
liczba odpowiedzi1 lub 2 |
|
liczba odpowiedzi3 lub 4 |
ZACHOWANIA, DZIAŁANIE, POSTAWY |
|
Wykazuję się inicjatywą i aktywnością w swoim życiu. |
1 2 3 4 |
Podejmuję wyzwania, jestem otwarty na to, co nowe. |
1 2 3 4 |
Jestem świadomy swoich uczuć, motywów postępowania, myśli i zachowania. |
1 2 3 4 |
Dbam o rozwój zawodowy, osobisty i intelektualny. |
1 2 3 4 |
Potrafię tworzyć swoją stabilność, czerpać z niej przyjemność, a kiedy tego potrzebuję czy jest to konieczne, podejmuję nowe wyzwania. |
1 2 3 4 |
Umiem zachować równowagę w zaangażowaniu w pracę i życie osobiste. |
1 2 3 4 |
Potrafię wyjaśniać sprawy konfliktowe, nie unikam tego, nie prowokuję innych i nie wzbudzam w nich poczucia winy. |
1 2 3 4 |
Nie przybieram roli ofiary ani władcy, jestem dla samego siebie i innych czytelny. |
1 2 3 4 |
Znam swoją hierarchię wartości i udaje mi się żyć w zgodzie z nią i ze sobą. |
1 2 3 4 |
Potrafię przeżywać swoje życie w chwili tu i teraz, nie skupiam się przesadnie na przeszłości – rozpamiętując ją i analizując czy przyszłości – obawiając się jej. |
1 2 3 4 |
Odnoszę sukcesy, stawiam sobie realistyczne cele, mam poczucie, że się rozwijam. Nie jestem sfrustrowany sobą i niepowodzeniami. |
1 2 3 4 |
liczba odpowiedzi1 lub 2 |
|
liczba odpowiedzi3 lub 4 |
RELACJE INTERPERSONALNE |
|
Tworzę bliskie relacje, potrafię je utrzymywać i pogłębiać. |
1 2 3 4 |
Stawiam czytelne granice, respektuję granice stawiane przez innych. |
1 2 3 4 |
Jestem asertywny. Nie zachowuję się inwazyjnie, agresywnie bądź ulegle. |
1 2 3 4 |
Przyjmuję pochwały od innych i krytykę. |
1 2 3 4 |
Potrafię okazywać ciepło w relacjach, doceniać, wyrażać swoje zadowolenie. |
1 2 3 4 |
Umiem się obronić, zareagować na zranienie czy niekonstruktywną krytykę – treść lub jej formę. |
1 2 3 4 |
Reaguję na to, co w relacjach jest toksyczne i szkodliwe. Świadomie kształtuje takie relacje lub z nich wychodzę. |
1 2 3 4 |
Proszę o pomoc, kiedy tego potrzebuję. |
1 2 3 4 |
Zachowuję równowagę w dawaniu i braniu w relacjach, w jakich jestem. |
1 2 3 4 |
Akceptuję to, że ludzie są różni. |
1 2 3 4 |
Wyraźnie rozgraniczam swoją odpowiedzialność od odpowiedzialności innych ludzi i za innych ludzi. |
1 2 3 4 |
liczba odpowiedzi1 lub 2 |
|
liczba odpowiedzi3 lub 4 |
ODCZUCIA W KONTAKTACH Z INNYMI |
|
Czuję, że ludzie mnie szanują. |
1 2 3 4 |
Czuję się bezpiecznie, rzadko odczuwam lęk czy zagrożenie. |
1 2 3 4 |
Mam poczucie odrębności i autonomii. Nie zlewam się z innymi i oni nie „wchodzą mi na głowę”. |
1 2 3 4 |
Jestem spontaniczny, kiedy mam na to ochotę. Nie czuję przymusu kontrolowania się i ciągłego pilnowania. |
1 2 3 4 |
Sukcesy innych cieszą mnie. Nie czerpię satysfakcji z ich porażek. |
1 2 3 4 |
W kontakcie z innymi jestem spokojny, rzadko tracę równowagę, nie odczuwam zmęczenia czy przytłoczenia. |
1 2 3 4 |
liczba odpowiedzi1 lub 2 |
|
liczba odpowiedzi3 lub 4 |
FUNKCJONOWANIE W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH |
|
Szukam dobrego rozwiązania mojego problemu. Nie załamuję się. |
1 2 3 4 |
Mam świadomość swoich uczuć i potrzeb. Potrafię je nazwać, wypowiedzieć, wziąć pod uwagę. |
1 2 3 4 |
odnajduję się w sytuacji kryzysowej. Nie unikam problemów, nie dopuszczam, żeby się piętrzyły. |
1 2 3 4 |
Potwierdzam swoją wartość i skuteczność. |
1 2 3 4 |
Nie wykorzystuję sytuacji kryzysowych, żeby się zgnębić, ukarać, udowodnić, że jestem niewiele wart. |
1 2 3 4 |
Korzystam ze wsparcia, ale sam również zachowuję aktywność i jestem zaangażowany. |
1 2 3 4 |
liczba odpowiedzi1 lub 2 |
|
liczba odpowiedzi3 lub 4 |
Im więcej odpowiedzi 3 lub 4 tym bardziej w tym obszarze masz kontakt ze swoją wartością, budujesz ją i rozwijasz. Odpowiedzi 1 i 2 wskazują na trudności w odczuwaniu swojej wartości, to obszary do pracy.
Koszty niskiej samooceny
Pamiętaj, że złe traktowanie samego siebie, brak wsparcia, zrozumienia i brak miłości wywołuje konkretne szkody w Twoim życiu.
Jak rozwijać poczucie własnej wartości?
Budowanie poczucia własnej wartości warto oprzeć na 5 filarach, a są to:
Oto kilka pomocnych technik, inspiracji, działań do pracy nad poczuciem własnej wartości:
Masz prawo do…
Chociaż, to jednak
Rejestr komplementów
Zapisuj przez miesiąc wszystkie dobre rzeczy, jakie o sobie usłyszałeś. Nie komentuj, nie oceniaj, po prostu zapisz tak, jak zostały wypowiedziane.
Myśli wzmacniające poczucie własnej wartości
Konstruktywne myślenie
Błędy poznawcze wpływają na nasze widzenie rzeczywistości i jej interpretowanie. Jeśli mamy kłopot z poczuciem własnej wartości to przewidujemy swoje porażki, niechęć innych do nas, przesadnie uogólniamy, myślimy emocjonalnie…warto przyjrzeć się swoim myślom i zobaczyć, czy dodatkowo nimi się nie dołujemy i osłabiamy. Zachęcam do poczytania o błędach poznawczych.
Jedno życie
Masz tylko jedno życie, zrób wszystko, aby uczynić je najlepszym miejscem. Jeśli trzeba – przeczytaj poradniki, porozmawiaj z przyjacielem, udaj się na terapię, medytuj, ćwicz…
Od miłości do samego siebie zaczyna się lepsze życie, łatwiej zarządzać dietą, znosić porażki, cieszyć się z sukcesów, tworzyć relacje, radzić siebie z trudnościami. Nie bój się, dobry stosunek do samego siebie to nie egoizm, wszystko zależy, w jaki sposób jesteś obecny przy sobie i przy innych.
Deklaracja poczucia własnej wartości Virgini Satir
(Virginia Satir, Rodzina. Tu powstaje człowiek.)
„ Jestem sobą.
Na całym świecie nie ma drugiej takiej samej osoby. Istnieją ludzie, którzy są do mnie częściowo podobni, ale nikt nie jest dokładnie taki sam. Dlatego też wszystko, co ode mnie pochodzi, jest całkowicie moje, ponieważ to ja dokonuję wyborów.
Wszystko, co mnie dotyczy, należy do mnie: moje ciało, włączając w to wszystkie jego uczynki; mój umysł, oraz wszystkie moje myśli i przekonania; moje oczy wraz z wszelkimi obrazami, które spostrzegają; moje uczucia, jakiekolwiek by były: złość, radość, frustracja, miłość, rozczarowanie, podniecenie; moje usta i wszystkie słowa, które wypowiadają: uprzejme, miłe, czy szorstkie, poprawne i niepoprawne; mój głos, donośny lub łagodny; i wszystkie moje czyny w stosunku do innych i do mnie samej.
Do mnie należą moje fantazje, marzenia, nadzieje i lęki. Do mnie należą moje triumfy i sukcesy, moje porażki i błędy. Ponieważ to wszystko należy do mnie, jestem w stanie dogłębnie poznać siebie. A dzięki temu- darzyć siebie miłością i żywić przyjazne uczucia w stosunku do każdej swojej części. Mogę sprawić, aby wysiłek całej mojej osoby miał na celu moje dobro.
Istnieją takie aspekty mojej osobowości, które są dla mnie zagadkowe i nieznane. Ale dopóki darzę siebie miłością, mogę z odwagą i nadzieją próbować wyjaśniać to, czego nie rozumiem i poszukiwać sposobów lepszego poznania siebie samego.
Jakkolwiek wyglądam, brzmię, cokolwiek mówię i robię, myślę lub czuję w danym momencie, to jestem ja. Wszystko to jest autentyczne i ukazuje moją sytuację w danej chwili.
Kiedy spoglądam w przeszłość na to jak wyglądałam i brzmiałam, co robiłam i mówiłam, czułam i myślałam, mogę uważać, że niektóre elementy nie pasują do całości. Mogę je odrzucić i stworzyć w ich miejsce nowe.
Jestem w stanie patrzeć, słuchać, czuć, myśleć, mówić i działać. Mam narzędzia niezbędne, aby przetrwać, nawiązywać kontakty z innymi, aby być twórczy, wprowadzać sens i ład w świecie, wśród ludzi i rzeczy, które są na zewnątrz mnie. Należę do siebie i dlatego też mogę sobą kierować.
Jestem sobą i jestem w porządku.
Dorota Gromnicka